14 listopada pełnia Księżyca wystąpi w ciągu dnia, dokładnie o godz. 14.52. Ponieważ Słońce zachodzi teraz wcześniej, więc ciemnym niebem - i pełnią - będziemy mogli się cieszyć już od godziny 15.30. Media informują, że będzie to tzw. superpełnia - czyli największy widoczny z Ziemi Księżyc, największy nie tylko w tym roku, ale nawet (jak wyczytaliśmy) w ciągu ostatnich 70 lat. Czy tak jest rzeczywiście? Zapytaliśmy o to Andrzeja Branickiego, nauczyciela akademickiego na Wydziale Fizyki Uniwersytetu w Białymstoku, inicjatora powstania uczelnianego obserwatorium astronomicznego.

- W poniedziałek, 14 listopada, jak donoszą od kilku dni wszystkie media, nastąpi superpełnia.  Czyli…?

- Ha, ha, no tak… Trochę się tu śmieję, bo nie będzie to jakieś szczególnie spektakularne zjawisko. Jego wyjątkowość polegać będzie jedynie na tym, że pełnia Księżyca nastąpi w momencie, gdy będzie on względnie blisko Ziemi w swojej comiesięcznej, wokółziemskiej wędrówce. Jego tarcza podczas najbliższej pełni będzie więc zauważalnie większa niż podczas innych pełni. Superpełnia to zresztą pojęcie bardzo mylące. Księżyc jest zawsze taki sam, tylko w różnych fazach i w różnej odległości od Ziemi. Zmienia się wyłącznie odległość Księżyca od Ziemi. Mam nadzieję, że medialne nagłośnienie tego nieszczególnie efektownego zjawiska zwróci uwagę niektórych na to, że nawet gołym okiem można dokonać poważnej astronomicznej obserwacji - naocznie przekonać się, że wokółziemska orbita Księżyca jest eliptyczna. Następstwem eliptyczności orbity jest bowiem zmieniająca się odległość od Ziemi.

Uważnie przyglądając się rozmiarom tarczy Księżyca, w okresie kilku kolejnych pogodnych nocy, można będzie zauważyć z pewnością, że wielkość jego tarczy będzie zmienna - począwszy od poniedziałku zacznie się zmniejszać. Najmniejszą zobaczymy za około 14 dni. Równie uważne śledzenie rozmiarów tarczy Słońca doprowadzi  do wniosku, że wokółsłoneczna orbita Ziemi jest niemal dokładne kołowa, bo nie sposób gołym okiem, ani prostymi przyrządami zauważyć zmian rozmiarów tarczy Słońca - odległość Ziemi od Słońca jest więc niemal niezmienna. Tymczasem, w przypadku Księżyca, jest wiele innych momentów, gdy wydaje się on większy, bo znajduje się najbliżej Ziemi.

Zachęcam wszystkich, by co jakiś czas zerkali na niebo i obserwowali Księżyc, nie tylko teraz.  Proszę, na przykład, zwrócić uwagę, że Księżyc blisko horyzontu zawsze wydaje się nam większy. Żeby sprawdzić, jak to naprawdę jest, wskazane jest obserwowanie nieba o tej samej porze. Dzięki temu na własne oczy można przekonać się, że orbita Księżyca wokół Ziemi jest eliptyczna.

Jak najlepiej obserwować Księżyc?

Po prostu musi być pogodne niebo. Tylko tyle.

Wierzy Pan, że fazy Księżyca wpływają na  życie ludzkie?

Zależność życia na Ziemi od tego, co jest i co dzieje się poza nią, jest oczywista. My, Ziemia, układ słoneczny zaistnieliśmy dzięki starym , "umarłym już" gwiazdom. To, co się dzieje z Ziemią i z nami teraz,  także zależy od tego, co dzieje gdzieś tam, daleko. Jednak zależność ta z całą pewnością nie jest taka, o jakiej mówią horoskopy. Mimo tego astronomia ogromnie wiele zawdzięcza astrologii i astronomowie (także ja) są jej za to bardzo wdzięczni.