Trzy uniwersyteckie projekty w ramach społecznej odpowiedzialności nauki

Kolejne trzy projekty o łącznej wartości ponad 400 tys. zł zrealizuje Uniwersytet w Białymstoku dzięki dofinansowaniu z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki”. Ministerstwo Edukacji i Nauki opublikowało wyniki III konkursu w ramach tego programu.

W module „Popularyzacja nauki i promocja sportu” do finansowania zakwalifikowane zostały 2 projekty z UwB. Pierwszy z nich zatytułowany jest „Młodzieżowy Uniwersytet Przyrodniczy: nowe technologie w ochronie bioróżnorodności”. Jego inicjatorem jest Wydział Biologii UwB, ale w realizację zaangażują się także inne jednostki uczelni. Główny cel przedsięwzięcia to przybliżenie dzieciom i młodzieży w różnym wieku pojęcia bioróżnorodności, a także nowoczesnych technologii nakierowanych na badania i ochronę bioróżnorodności.

- Już od lutego 2023 r. zaprosimy młodych ludzi na wykłady i warsztaty, które poprowadzą nauczyciele akademiccy oraz doktoranci z Wydziałów: Biologii, Chemii, Fizyki, Matematyki oraz z Instytutu Informatyki Uniwersytetu w Białystoku. Uczestnicy Młodzieżowego Uniwersytetu Przyrodniczego będą pracować w trzech grupach wiekowych: klasy I-III szkół podstawowych wraz z opiekunami, klasy V-VIII, a także klasy I-IV szkół ponadpodstawowych – zapowiada dr hab. Ada Wróblewska prof. UwB, koordynator projektu.

W 2023 i 2024 roku planowane są w sumie trzy edycje zajęć (każda potrwa semestr). Projekt ma charakter nie tylko interdyscyplinarny, ale też ponadregionalny: wezmą w nim udział dzieci i młodzież z 4 województw (podlaskie, lubelskie, warmińsko-mazurskie i mazowieckie) – w sumie 216 osób. Ponadto warsztaty i wykłady zostaną nagrane i udostępnione w mediach społecznościowych. Ministerialne dofinansowanie projektu wyniesie 320 870 zł.

Kolejne przedsięwzięcie zakwalifikowane do dofinansowania to projekt "Co ja tu robię?" Zakłada  stworzenie filmowej bazy ekspertów naukowych UwB.

- Chcemy przygotować 40 krótkich filmów prezentujących naszych badaczy i ich pracę. Instytucje działające w różnych obszarach, np. media, przedsiębiorstwa, samorządy i organy administracji, często poszukują ekspertów do współpracy w charakterze prelegenta, komentatora, do przeprowadzenia badań na zlecenie czy opracowania ekspertyz. Jestem przekonana, że taka baza znakomicie im to ułatwi – wyjaśnia rzeczniczka UwB Katarzyna Dziedzik, pomysłodawczyni projektu. - Bohaterami filmów będą naukowcy reprezentujący różne dyscypliny naukowe, zatrudnieni w różnych jednostkach uczelni (wydziałach, instytutach, jednostkach ogólnouczelnianych). Dzięki temu pokażemy różnorodność obszarów, w ramach których prowadzona jest u nas działalność naukowa, ale także np. możliwości naszej aparatury badawczej.    

Baza zostanie udostępniona na stronie internetowej uczelni, a w przyszłości będzie mogła być rozbudowywana. Filmowe prezentacje ekspertów będą też publikowane w mediach społecznościowych. Resort edukacji i nauki wsparł przedsięwzięcie kwotą 53 570 zł.

Uniwersytet w Białymstoku zdobył też dofinansowanie w module: Wsparcie dla bibliotek naukowych. Na projekt pod nazwą „Cyfrowe kolekcje Biblioteki Uniwersyteckiej - zbiory kartograficzne” uczelnia otrzyma 31 982 zł. Jego głównym celem jest udostępnienie online większości zbiorów kartograficznych BU. Obejmie ono dokumenty wydane przed 1945 r. lub te, które przeszły do domeny publicznej. Łącznie do udostępnienia przeznaczonych jest 200 indywidualnych dokumentów.

- Są to przede wszystkim mapy ogólnogeograficzne, topograficzne i wojskowe, a także plany miast czy regionów. W dużej mierze pochodzą one z XIX i początku XX w., nie brakuje także dokumentów z XVI-XVIII w., w tym obiektów unikatowych. Przeznaczone do udostępnienia dokumenty kartograficzne dotyczą przede wszystkim terenów Polski północno-wschodniej oraz terenów dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego (dziś obszarów Litwy, Białorusi i Ukrainy). W pierwszej kolejności zostanie wykonana profesjonalna digitalizacja naszych zbiorów kartograficznych, a jest to zadanie trudne z kilku powodów: większość map została wydana w dużym formacie, nierzadko sięgającym formatu A1 lub A2, część materiałów liczy sobie kilkaset lat i wymaga specjalistycznego traktowania, wreszcie stan zachowania niektórych wymaga odpowiedniego traktowania w czasie prac digitalizacyjnych – relacjonuje Wiesław Wróbel z Biblioteki Uniwersyteckiej, koordynator prac projektowych. 

Wykonane skany zostaną udostępnione na specjalnie do tego celu przygotowanej stronie internetowej. Każdy dokument zyska też szczegółowy opis.