Sprawozdanie z działania Systemu zapewniania i doskonalenia jakości kształcenia w roku akademickim 2019/20

Jednostka organizacyjna: Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych UwB (SPNJO)
Studium organizuje lektoraty z j. angielskiego, francuskiego, łacińskiego, niemieckiego i rosyjskiego w ilości 120 godzin na studiach pierwszego stopnia i 30 lub 60 godzin (w tym warsztat j. specjalistycznego) na studiach drugiego stopnia. Na kierunkach filozofia, historia, ekonomia, międzynarodowe stosunki gospodarcze oraz stosunki międzynarodowe studenci studiów pierwszego stopnia uczęszczali na lektorat z dwóch języków, najczęściej był to j. angielski z rosyjskim lub z niemieckim.

Na studiach niestacjonarnych (Wydział Prawa, Ekonomii i Finansów, Nauk o Edukacji) obowiązywała taka sama liczba godzin jak na studiach stacjonarnych z wyjątkiem kierunku ekonomii, gdzie liczba godzin przeznaczona na lektorat była znacząco mniejsza niż na studiach stacjonarnych. Natomiast tylko ekonomia miała w ofercie studiów niestacjonarnych dwa języki.

Niekorzystną tendencją jest powzięte w roku 2019/20 postanowienie o redukcji ilości godzin lektoratu na studiach niestacjonarnych na Wydziale Prawa (na kierunku prawo zostało 90h z dotychczasowych 120h) i Nauk o Edukacji (92 h z dotychczasowych 120h). Natomiast zwiększono liczbę godzin lektoratu na kierunku ekonomia niestacjonarna na Wydziale Ekonomii i Finansów. Zapowiedziano też uruchomienie studiów niestacjonarnych na kierunku zarządzanie pierwszego stopnia w Instytucie Zarządzania, na których przewidziano lektorat języka angielskiego.

 Również w szkołach doktorskich lektorzy SPNJO prowadzili zajęcia j. angielskiego. W porównaniu z ubiegłymi latami liczba godzin w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych uległa zmniejszeniu (poprzednio na studiach doktoranckich na I roku było 42h, teraz  tylko 15h).  

            W roku akademickim 2019/20 najwięcej studentów na studiach stacjonarnych pierwszego i drugiego roku I stopnia, pierwszego roku II stopnia i na stopniu III uczyło się języka angielskiego - 3736, niemieckiego – 232 (najczęściej jako drugiego języka), rosyjskiego – 448 ( w tym również jako drugiego języka), łacińskiego – 146 i francuskiego – 50.

Na studiach niestacjonarnych odpowiednio: angielskiego - 930, niemieckiego – 51 i rosyjskiego - 91

1. MONITOROWANIE STANDARDÓW AKADEMICKICH

Wymóg minimum kadrowego nie dotyczy Studium. Strukturę SPNJO tworzą dwa zespoły:

•  Zespół Lektorów Języka Angielskiego (21 osób)
• Zespół Lektorów Języka Niemieckiego, Rosyjskiego i Języków Romańskich (8 osób).

Lektoraty dla studentów UwB są organizowane i przeprowadzane przez pracowników Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych. W roku akademickim 2019/20 jednostka zatrudniała na etatach dydaktycznych 29 osób: 2 starszych wykładowców (w tym jednego z tytułem doktora), 22 wykładowców (w tym dwóch z tytułem doktora) oraz 5 lektorów (w tym 2 na 1/2 etatu).  Na emeryturę odeszło dwóch starszych wykładowców (rusycystka – dr D. Kosior oraz germanistyka – dr E. Krulak-Kempisty)

W roku akademickim 2019/20 Studium zatrudniało 5 osób w ramach godzin zleconych (po 2 nauczycieli j. angielskiego, rosyjskiego i jednego germanistę).

Należy podkreślić, że wszyscy nauczyciele akademiccy legitymowali się odpowiednim wykształceniem w zakresie nauczania języków obcych, w tym 3 osoby posiadały tytuł doktora, 4 – ukończony drugi kierunek studiów, 2 - studia podyplomowe, a 2 – studia doktoranckie.

Zajęcia dydaktyczne przydzielane są przez Kierowników Zespołów, przy czym uwzględnia się doświadczenie zawodowe, zainteresowania i dodatkowe kwalifikacje pracowników (studia magisterskie z biologii, licencjat z ekonomii, studia podyplomowe z pedagogiki czy doktorat z zakresu historii). W roku akademickim 2019/20 lektoraty były prowadzone w większości przez pracowników Studium. W związku z odejściem na emeryturę dwóch pracowników SPNJO zatrudniono w ramach godzin zleconych nauczycieli j. rosyjskiego i niemieckiego.

W roku akademickim 2019/20 praca dydaktyczna wszystkich pracowników podlegała ocenie poprzez hospitacje zajęć przeprowadzone przez kierowników Zespołów oraz Dyrekcję i przez ankiety studenckie w USOSie. Wyniki ankiet studenckich i hospitacji zajęć wchodzą w skład oceny okresowej pracowników.

Pracownicy Studium złożyli pod koniec roku akademickiego 2019/20 informację o odbytych szkoleniach, wyjazdach w ramach programu Erasmus, o udziale w konferencjach i o działalności dydaktycznej, w kilku wypadkach także o pracy badawczej. I tak mgr J. Wildowicz kontynuowała pracę nad doktoratem. Podobnie jak w roku ubiegłym dr A. Dzięcioł-Pędich brała czyny udział w konferencjach (Malta, UwB, Szczecin, Salamanca – w tym udział w panelu eksperckim) oraz prowadziła webinarium (dla IP&SEN SIG i TESOL Spain).

Bardzo aktywnie podnosiły swoją wiedzę z zakresu metodyki mgr M. Januszko i mgr I. Kubas uczestnicząc systematycznie w webinariach. Na podkreślenie zasługuje również podnoszenie kwalifikacji przez mgr W. Gierłachowską-Bałdygę, mgr A. Górską, mgr B. Miśkiewicz, M. Lubaszewską oraz mgr E. Wyszczelską.

Dokumenty dotyczące formatu egzaminu (egzamin doktorski), sylabusy zajęć na poszczególnych kierunkach i sprawozdanie z działania Systemu ZJK opublikowano na stronie SPNJO lub w systemie USOS (sylabusy).

Rekomendacja dla Wewnętrznego Systemu Zapewniania Jakości Kształcenia w SPNJO:

Kontynuacja.

2. OCENA PROCESU KSZTAŁCENIA

W styczniu 2020 została przyjęta przez Senat UwB uchwała, zgodnie z którą SPNJO przysługuje głos doradczy przy formułowaniu celu i treści lektoratu w programach studiów. Jednak dotychczasowa praktyka dowodzi, że tylko w pojedynczych przypadkach przy zmianie programów studiów lub uruchamianiu nowych kierunków wydziały czy instytuty UwB czynią użytek z tej możliwości (pozytywne przykłady - Wydział Nauk o Edukacji oraz Instytut Studiów Kulturowych).

Jakość kształcenia jest monitorowana przez Komisję ds. jakości kształcenia w SPNJO (przewodnicząca Komisji – mgr I. Kubas, w skład wchodzi również Zastępca Kierownika SPNJO ds. dydaktyki mgr E. Wyszczelska). W roku 2019/20 przedmiotem uwagi Komisji były treści sylabusów. Zorganizowano także spotkanie (5.02.2020) wszystkich pracowników SPNJO z p. mgr inż. A. Aleksandrowicz, Kierownikiem Działu ds. dydaktyki UwB poświęcone redakcji sylabusów.

Nad właściwym przebiegiem procesu dydaktycznego czuwają także koordynatorzy lektoratów na poszczególnych kierunkach, kierownicy zespołów oraz dyrekcja SPNJO. Zaistniałe problemy są przedmiotem posiedzeń Rady Studium.

Studium stara się reagować na potrzeby językowe pracowników firm działających w Białymstoku lub wynikające ze współpracy UwB z zagranicznymi uczelniami. W porozumieniu i dzięki finansowemu wsparciu firmy CERI zorganizowaliśmy

dodatkowy bezpłatny kurs języka niemieckiego na poziomie B1 dla studentów wszystkich kierunków. W kursie wzięło udział 12 osób.

            Podobnie jak w latach ubiegłych SPNJO zorganizowało odpłatne kursy j. angielskiego dla studentów z Chin. Ich celem była intensyfikacja znajomości j. angielskiego na potrzeby studiów na UwB. W semestrze zimowym 2019/20 odbył się 60-godzinny kurs j. angielskiego dla studentów z Chin. W kursie wzięło udział 27 studentów.

            Po raz trzeci Studium przeprowadziło w semestrze letnim 2019/20 na zlecenie koordynatora programu „Kuźnie kompetencji studentów UwB” kursy j. angielskiego na poziomie B2 (78 studentów) oraz zorganizowało egzamin certyfikatowy TELC B2 dla 68 studentów UwB.

            Łacinnicy SPNJO zorganizowali także dwa kursy j. łacińskiego: „Disce Latine” (31) oraz „Wprowadzenie do łaciny prawniczej” (23).

            SPNJO posiada od lat licencję na przeprowadzenie egzaminów certyfikowanych TELC (j. angielski, rosyjski). W roku 2019/20 otrzymaliśmy licencję na przeprowadzanie egzaminu IELTS we współpracy z British Council.

Wzorem lat ubiegłych SPNJO miało w roku 2019/20 dodatkową ofertę kursów językowych odpłatnych skierowaną głównie do studentów, doktorantów oraz pracowników UwB. W kursach mogły wziąć także osoby spoza uczelni. Zorganizowano i przeprowadzono następujące kursy:

• angielskiego przygotowującego do egzaminu certyfikatowego TELC na poziomie B2 (75 godzin, 43 osób),
• angielskiego na poziomie B1 (75 godzin, 12 osób),
• rosyjskiego przygotowującego do egzaminu certyfikatowego TELC na poziomie B2 (60 godzin, 9 osób).

Na zakończenie kursów pracownicy SPNJO przeprowadzili egzaminy certyfikatowe TELC z języka angielskiego na poziomie B2 (dla 22 osób).

Rekomendacja dla Wewnętrznego Systemu Zapewniania Jakości Kształcenia w SPNJO:

Realizacja rekomendacji z poprzedniego roku: Współpraca z Wydziałem Nauk o Edukacji oraz z Instytutem Studiów Kultowych w zakresie formułowania celu i treści lektoratów. Współpraca z Działem ds. dydaktyki UwB.

Rekomendacja na rok 2020/21 – ponowne spotkanie pracowników SPNJO z Kierownikiem Działu ds. dydaktycznych.

Kontynuacja dodatkowej oferty kursów językowych.

3. OCENA JAKOŚCI ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH

Jakość zajęć dydaktycznych jest monitorowana poprzez hospitację zajęć poszczególnych pracowników podlegających ocenie okresowej. W roku 2019/20 hospitowano zajęcia wszystkich pracowników SPNJO. Hospitowani zapoznali się z zaleceniami i oceną zajęć. Wszystkie oceny były pozytywne. Ocena hospitowanych zajęć wchodzi w skład oceny okresowej.

Zajęcia lektoratowe są oceniane także przez studentów. Po zakończeniu semestru studenci wypełniają ankiety w USOSie. Lektorzy mają wgląd w wyniki ankiet, natomiast Kierownik Studium każdorazowo zwraca się do dziekanów z prośbą o udostępnienie wyników ankiet.

Rekomendacja dla Wewnętrznego Systemu Zapewniania Jakości Kształcenia w SPNJO:

Realizacja rekomendacji z poprzedniego roku: ze względu na epidemię zawieszono podjęte działania.

4. 4. MONITOROWANIE WARUNKÓW KSZTAŁCENIA I ORGANIZACJI STUDIÓW

W semestrze letnim 2019/20 SPNJO wzięło udział w przetargu na sprzęt potrzebny do prowadzenia zajęć w trybie zdalnym składając zamówienie na sześć laptopów.

Wzorem lat ubiegłych SPNJO kupuje książki potrzebne do prowadzenia zajęć – książki wchodzą następnie w skład księgozbioru Biblioteki Głównej.

            Podobnie jak w ubiegłych latach Studium redaguje własną stronę internetową. Publikujemy na niej informacje dotyczące kształcenia językowego (Europejski system opisu kształcenia językowego), organizacji lektoratów, dyżurów pracowników, oferty zajęć fakultatywnych oraz sprawozdania z działań na rzecz jakości nauczania.

Rekomendacja dla Wewnętrznego Systemu Zapewniania Jakości Kształcenia w SPNJO:

Kontynuacja zakupu sprzętu na potrzeby nauczania zdalnego.

5. OCENA MOBILNOŚCI STUDENTÓW

Jak co roku w ramach lektoratów nauczyciele przedstawiają ofertę stypendialną uniwersytetów zagranicznych i organizacji zajmujących się wymianą akademicką. Studenci, którzy uczestniczyli w programach wymiany, zwykle przygotowują prezentację o pobycie na zagranicznej uczelni czy o praktyce za granicą. Zajęcia językowe wspomagają mobilność studentów w ramach wymiany z uczelniami zagranicznymi bądź programów unijnych (Erasmus).

Wzorem innych uczelni w Polsce również na UwB lektorzy Studium biorą udział w postępowaniu rekrutacyjnym w ramach Erasmusa. Jednak na razie tylko Wydział Nauk o Edukacji współpracuje z SPNJO przy sprawdzaniu w procesie rekrutacyjnym umiejętności językowe studentów.

            Wyjazdy pracowników SPNJO w ramach programu Erasmus: z powodu epidemii mogła (zdążyła) wziąć udział w programie wymiany tylko jedna osoba: mgr A. Górska (Sycylia, 21-25.10.2019, udział w zajęciach warsztatowych, obserwacja zajęć ze specjalistycznego języka zawodowego, wymiana doświadczeń z włoskimi nauczycielami oraz uzyskanie dokumentu potwierdzającego mobilność ‘Europass Mobility’).

Rekomendacja dla Wewnętrznego Systemu Zapewniania Jakości Kształcenia w SPNJO:

Kontynuacja.

6. UZYSKIWANIE OPINII ABSOLWENTÓW UCZELNI O PRZEBIEGU ODBYTYCH STUDIÓW

Tak, jak w poprzednich latach, uzyskanie opinii absolwentów o lektoratach miało charakter pośredni tj. przez uwzględnienie pytania o możliwość rozwijania umiejętności w zakresie posługiwania się j. obcym podczas studiów w ankietach wysyłanych do absolwentów UwB przez Dział Karier. Podobnie jak wcześniej odpowiedzi respondentów mało wnoszą, gdyż są bardzo ogólnikowe.

Rekomendacja dla Wewnętrznego Systemu Zapewniania Jakości Kształcenia w SPNJO:

Rekomendacja z roku ubiegłego pozostaje aktualna: badania jakościowe dotyczące oceny umiejętności wyniesionych ze studiów oraz potrzeb absolwentów w zakresie komunikacji w j. obcym.

7. UZYSKIWANIE OPINII PRACODAWCÓW O POZIOMIE WYKSZTAŁCENIA ZATRUDNIANYCH ABSOLWENTÓW

Podobnie jak w punkcie 6 uzyskanie opinii pracodawców o przygotowaniu językowym absolwentów ma do tej pory charakter pośredni tj. przez uwzględnienie pytania o przygotowanie językowe absolwentów UwB w ankietach Biura Karier lub wydziałowych. Taka forma badań wzbudza analogiczne zastrzeżenia jak w punkcie 6.

Rekomendacja dla Wewnętrznego Systemu Zapewniania Jakości Kształcenia w SPNJO:

Rekomendacja z ubiegłego roku pozostaje aktualna: podjęcie współpracy z Biurem Karier, wydziałami, własny projekt

8. MONITOROWANIE PROCESU POTWIERDZANIA EFEKTÓW UCZENIA SIĘ

Podobnie jak w zeszłym roku: zakładane efekty kształcenia językowego zawarte są w sposób szczegółowy w sylabusach przedmiotów. Nad osiągnięciem przez studentów zakładanych efektów kształcenia czuwali prowadzący zajęcia, którzy stosowali różne formy pozyskiwania ocen.

Rekomendacja dla Wewnętrznego Systemu Zapewniania Jakości Kształcenia w SPNJO:

Brak.