Andrzej Wyczański (1924 – 2008)

Andrzej Wyczański urodził się 13 kwietnia 1924 roku w Warszawie. Jest absolwentem Gimnazjum im. Stefana Batorego, które ukończył na tajnych kompletach. Maturę zdał w czerwcu 1942 roku. Studiował historię na tajnym Uniwersytecie Warszawskim.
Po upadku powstania warszawskiego Andrzej Wyczański przeniósł się do Krakowa, gdzie kontynuował studia na tajnym Uniwersytecie Jagiellońskim. Pracę magisterską dotyczącą stosunków społeczno-politycznych na Pomorzu Zachodnim w XII wieku przygotował i bronił latem 1946 roku pod kierunkiem prof. Romana Gródeckiego.
We wrześniu 1946 roku opuścił Kraków i powrócił do Warszawy, aby przystąpić do pracy w uruchamianym Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego.
Pobyt na stypendium we Francji w 1948 roku umożliwił zebranie materiałów do pracy doktorskiej pt. „Francja wobec państw Jagiellońskich w latach 1515-1529. Studium z dziejów polityki zagranicznej w epoce Odrodzenia”, którą obronił w 1949 roku i wydał drukiem w 1954 roku.

W styczniu 1953 roku podjął pracę w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk. W tym samym czasie współorganizował w Bibliotece Narodowej w Warszawie Stację Mikrofilmową, którą kierował w latach 1949-1959. Związek z Biblioteką Narodową kontynuował, przewodnicząc w latach 1977-1992 jej Radzie Naukowej.
W działalności naukowej pozostawał wierny epoce Renesansu. W 1960 roku ukazała się książka, która jest dziś klasyką polskiej historiografii gospodarczej – Studia nad folwarkiem szlacheckim w Polsce w latach 1500-1580, a w cztery lata później kolejna praca –Studia nad gospodarką starostwa korczyńskiego w latach 1500-1660. Obie publikacje stały się dużym wydarzeniem naukowym i doczekały się licznych omówień i recenzji.

W 1963 roku Andrzej Wyczański otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1971 – profesora zwyczajnego. W tym czasie kierował w Instytucie Historii PAN Zakładem Dziejów Polski Przedrozbiorowej i jej Kultury oraz w jego ramach – Pracownią Dziejów Rzeczypospolitej Szlacheckiej, zaś od 1977 – Pracownią Historii Polski Nowożytnej.
W latach 1979-1986 organizował i kierował zespołem badawczym powołanym na mocy porozumienia Instytutów Historii PAN w Warszawie i Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku. O jakości powstających tam prac może najlepiej świadczyć fakt, że jedną z nich wyróżniono I nagrodą w międzynarodowym konkursie na najlepszą pracę doktorską z zakresu historii społeczno-gospodarczej w Belgii w 1990 roku.

W 1974 roku Profesor Wyczański podjął pracę w Zakładzie, a potem w Instytucie Historii białostockiej Filii Uniwersytetu Warszawskiego.
Od 1975 roku przewodniczył Komisji Historii Gospodarczej Komitetu Nauk Historycznych PAN, od 1984 Radzie Naukowej Instytutu Historii PAN. Przez dwie kadencje (1986-1991) był dyrektorem Instytutu Historii Filii UW, od 1991 roku zaś przewodniczył jego Radzie Naukowej.

W latach 1990-1992 był sekretarzem naukowym Wydziału I PAN. W kolejnej kadencji władz PAN (1993-1995) Profesora wybrano na wiceprezesa i sekretarza naukowego. Ten trzyletni okres zaowocował również zorganizowaniem Akademii w Berlinie i w Moskwie.

W ostatnich latach aktywnie uczestniczył w pracach na rzecz powołania Katedry Polskiej na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie.
Uroczyste wręczenie dyplomu Doktora Honoris Causa odbyło się 1 czerwca 1999 roku.